Τοπικές Ποικιλίες

Δύο είναι οι τοπικές ποικιλίες της Λήμνου: η λευκή Μοσχάτο Αλεξανδρείας και η ερυθρή Λημνιό ή Καλαμπάκι, ονομασία για χρήση μόνο στο νησί.

Μοσχάτο Αλεξανδρείας

Είναι η ποικιλία που κυριαρχεί στον αμπελώνα του νησιού. Πρόκειται για μια ποικιλία με μεγάλη γεωγραφική διασπορά, καθώς καλλιεργείται σε αρκετές μεσογειακές χώρες.

Στη Λήμνο φτάνει στις αρχές του 20ού αιώνα από την Αίγυπτο και εξαιτίας της καταγωγής του αποκτάει και διάφορες άλλες ονομασίες όπως Εγγλέζικο, Αλεξανδρινό ή Zibbibo. Σταδιακά, η ποικιλία αυτή εκτόπισε την τοπική ερυθρή ποικιλία, το Λημνιό, που μέχρι τότε κυριαρχούσε στο νησί.

Το Μοσχάτο Αλεξανδρείας είναι μια ιδιαίτερα παραγωγική και αρωματική ποικιλία, η οποία στη Λήμνο δίνει οίνους ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης). Συγκεκριμένα, δίνει τους ξηρούς οίνους ΠΟΠ Λήμνος και τους γλυκούς ΠΟΠ Μοσχάτος Λήμνος, για τους οποίους φημίζεται το νησί. Επίσης, τα τελευταία χρόνια δίνει ενδιαφέροντα αφρώδη κρασιά, ημίξηρα ή ημίγλυκα.

Αν και καλλιεργείται και σε ορισμένες άλλες περιοχές της Ελλάδος, στη Λήμνο φαίνεται ότι έχει τη μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα. Εδώ δίνει οίνους με πολύ έντονο το άρωμα του ίδιου του σταφυλιού, αλλά και άλλα αρώματα, κυρίως λευκόσαρκων φρούτων (ροδάκινου), βερίκοκου, τριαντάφυλλου ή μέντας. Οι ξηροί οίνοι από Μοσχάτο Αλεξανδρείας είναι συνήθως οίνοι μέτριας προς υψηλής οξύτητας και καταναλώνονται κυρίως φρέσκοι. Οι γλυκείς οίνοι είναι συνήθως μέτριας οξύτητας και σε ορισμένες περιπτώσεις παλαιώνουν σε βαρέλι.

Η ποικιλία αυτή καλλιεργείται στη Λήμνο, όχι μόνο για οινοποίηση, αλλά και ως επιτραπέζια και για την παραγωγή σταφίδας. Έτσι, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα τα γευθεί τα αρώματα του Μοσχάτου Αλεξανδρείας και με άλλους τρόπους.

Λημνιό ή Καλαμπάκι

Το Λημνιό, ή Καλαμπάκι, όπως ονομάζεται αποκλειστικά στη Λήμνο, είναι η αρχαιότερη ελληνική ποικιλία, καθώς εντοπίζονται πολλές αναφορές σε αυτήν σε αρχαία κείμενα. Ίσως ήταν μια από τις αγαπημένες ποικιλίες του Αριστοτέλη, ο οποίος την αναφέρει ως «λημνία άμπελο». Για την ποικιλία αυτή κάνουν επίσης λόγο ο Ησίοδος αλλά και ο Πολυδεύκης, ο οποίος την αναφέρει ως «λημνία σταφυλή». Όταν μάλιστα ο Όμηρος αφηγείται στην Ιλιάδα ότι οι Αχαιοί στην Τροία προμηθεύονταν κρασί από τη Λήμνο, ίσως να εννοεί αυτή την ποικιλία.

Η καλλιέργειά του περιορίστηκε στη Λήμνο μετά την εισαγωγή του Μοσχάτου Αλεξανδρείας, φαίνεται όμως ότι αναβιώνει σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, από το 2011 στους οίνους Π.Ο.Π. Λήμνος συμπεριλαμβάνονται και οι οίνοι από Λημνιό. Δίνει οίνους με μέτριες τανίνες, σώμα και οξύτητα και με κυρίαρχα τα αρώματα των κόκκινων φρούτων.

Πρόκειται για μια ποικιλία μέτρια παραγωγική, η οποία απαιτεί εντατικές καλλιεργητικές φροντίδες. Ίσως αυτός να ήταν και ένας από τους λόγους για τους οποίους περιορίστηκε η καλλιέργειά του στο παρελθόν. Παρ’ όλα αυτά, με κατάλληλες οινοποιήσεις δίνει αξιόλογα ερυθρά κρασιά. Παράλληλα με τους Π.Ο.Π. ερυθρούς ξηρούς οίνους αποκλειστικά από Λημνιό, στη Λήμνο παράγονται και ενδιαφέροντα χαρμάνια της ποικιλίας αυτής με διεθνείς, κυρίως Cabernet Sauvignon ή Merlot, αλλά και ενδιαφέροντες ροζέ οίνοι, συνήθως σε συνοινοποίηση με Μοσχάτο Αλεξανδρείας.

Η ποικιλία αυτή καλλιεργείται και στη βόρεια Ελλάδα, αλλά δίνει οίνους με διαφορετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (άρωμα, γεύση).

Εκτός από το Μοσχάτο Αλεξανδρείας και το Λημνιό, στη Λήμνο καλλιεργούνται και άλλες ελληνικές ποικιλίες όπως Μανδηλαριά, Φωκιανό και Ασύρτικο.